Waarom hebben we stress?
Als we ons bedreigd voelen of denken dat we in gevaar zijn, dan komt een deel van ons brein, de amygdala, in actie. Deze zet ons lichaam in de vecht-, vlucht- of verstarreactie. In het Engels: de fight - flight - freeze response.
Het is een volkomen normale, automatische, fysiologische stressreactie die erop gericht is om te overleven.
Waarom hebben we stress?
Als we ons bedreigd voelen of denken dat we in gevaar zijn, dan komt een deel van ons brein, de amygdala, in actie. Deze zet ons lichaam in de vecht-, vlucht- of verstarreactie. In het Engels: de fight - flight - freeze response.
Het is een volkomen normale, automatische, fysiologische stressreactie die erop gericht is om te overleven.
Belangrijke symptomen van deze stressreactie zijn:
- hartkloppingen
- snelle ademhaling
- droge mond
- misselijkheid
- trillen
- tunnelvisie
- naar gevoel in je buik
- "aan de grond genageld staan"
- "verlamd van schrik"
Dieren en mensen verstarren
In het algemeen verdwijnt deze vecht-, vlucht- of verstarreactie weer als het gevaar geweken is. Dieren vallen soms "als dood" neer om daarna, als het gevaar weg is, weer op te staan. Ze vertonen daarna alsnog een heftige reactie van trillen en schokken: dit is pure ontlading. Zodra dat afgelopen is, kan het dier weer verder zonder restverschijnselen, maar wij mensen, doen dat niet zo vanzelfsprekend.
Soms is een situatie levensbedreigend of overweldigend en voel je je totaal overgeleverd en onmachtig. In dat geval kan deze normale stressreactie als het ware vast blijven zitten in je lichaam.
Uit onderzoek blijkt dat dit vooral gebeurt als de verstarreactie is opgetreden, maar er geen ontlading op is gevolgd. De verstarreactie zelf kan of heel kort zijn zodat je er niets van merkt, of juist heel lang zijn en ook lang en bewust herinnerd worden ("ik was verstijfd van angst"). Als goede ontlading uitblijft, zal de stressreactie als het ware “aan” blijven staan waardoor je lichaam niet meer (volledig) kan ontspannen.
Stresskoppelingen
Ons gehele organisme is gericht op overleving. Daarom "onthoudt" ons brein met welke stressreactie je een (schijnbaar) levensbedreigende situatie overleefd hebt. Ook als er wél een ontlading van de stress heeft plaatsgevonden. Ons brein slaat dit op voor het geval zich in de toekomst weer een dergelijke situatie voor zal doen: je lichaam weet zodoende meteen welke stressreactie moet worden ingezet.
Er is dus een neuronale stresskoppeling aangemaakt in ons brein, tussen de trigger en de stressrespons. En deze stresskoppeling gaat elke keer aan als je in het hier en nu wordt "getriggerd" door iets dat je bewust (maar vaak ook onbewust) herinnert aan een “onveilige situatie” uit het verleden. De amygdala, onze rookmelder in het brein, komt associatief razendsnel in actie en zet je lichaam automatisch weer in de "bijbehorende" stress. Die stress uit zich in de symptomen die hierboven beschreven staan, maar het kunnen ook andere lichamelijke klachten en symptomen zijn.
Daarnaast kunnen negatieve emoties het gevolg zijn van een niet-ontladen stressreactie. De term Emotional Freedom Techniques zegt het al: deze technieken helpen om je van deze negatieve emoties te bevrijden, zodat je lichaam zich alsnog kan ontladen en hierdoor weer in balans komt. Dit is heel belangrijk, want chronische stress kan uiteindelijk tot allerlei ziekten leiden. Daarom is het zaak om ongezonde stress zoveel mogelijk op te lossen. Met EFT zijn hierbij al veel successen geboekt.
(mede ontleend aan Gabrielle Rutten)